El dokuması kıl çadır devri sona eriyor

çadır haberleri, kıl çadırlar
by yorukcadiri

Bir zamanlar tüm bölgenin geçim kaynağı olan keçi kılından el tezgahlarında yapılan kıl çadır devri sona eriyor.


El tezgahlarında dokuma yapan köylüler, iş makineleşince işi yapamaz hale gelmişler. Köyde her
evin altında bulunan asırlık tezgahlardan gelen dokuma sesleri susmuş. Yetişen
yeni nesilde bu işi yapmayınca artık el dokuması Yörük kıl çadırları üretilemez hale gelmiş.

Kıl çadır dokumasının makineleşmesinden sonra ayakta kalabilmek için bir süre
hediyelik eşya üreten yöre halkı, bundan da beklediğini alamayınca, tezgahlarında kıl dokumayı sonlandırmış. Köyde sadece bir elin parmağını geçmeyecek eski ustalar
özel sipariş
gelirse eski tezgahlarda alın terleriyle bu işi yapmaya çalışıyor. Keçi kılının ip haline dönüşmesi için boyama dahil bir zamanlar tüm
işlemlerinin yapıldığı yörede, ip yumakları da kirmanla eğrilmiyor artık, hazır fabrikalardan gelen ipler kullanılıyor. Bir zamanlar köylülerin el tazgahlarında dokuyup Arap ülkelerine ihraç ettiği çadırların yerini fabrika dokuması kıl çadırlar almış.

Aydın’ın Bozdoğan ilçesi Olukbaşı köyünün geçim kaynağı olan el dokuması kıl çadır devri sona eriyor. Bölgede bir zamanlar tüm
evlerin altında yapılan dokuma tezgahlarından çıkan sesler yerini
sessizliğe bırakmış. İşin fabrikalaşması ve yeni neslin de işi sahiplenmesi el dokuması kıl çadırının bitmesine sebep olmuş.
Çocukluğundan itibaren el tezgahında çadır dokuyan Ali Şanlı son ustalardan. Bir zamanlar köyün geçim kaynağının kıl çadır işi olduğunu ifade eden Şanlı, “Eskiden geçim kaynağımız kıl çadırdı. Şimdi kimse kalmadı diyebilirim. Köyümüzde bu işi yapan 3-4 kişi ancak var.
Çocukluğumuzdan beri bu işi yapıyorduk. Şimdi işi öğrenen yok.
Çocuklarımız yapmıyorlar. Bu işin ilerisi yok. Yörük çadırı, hamut çulu, heybe, ne isterlerse yapılıyordu. Şimdi bitme noktasında. Eskiden keçi kılı geldikten sonra dokunmasına kadar tüm
işlemleri kendimiz yapıyorduk. Şimdi her şey sanayiye döndü. Bizim iş bitti.
Özel sipariş olursa tezgahın başına ancak geçiyoruz. Eskiden her
evin altında bir tezgah tak tuk kıl dokuma işi yapılırdı. Şimdi elle dokuma işi yapan yok. Artık fabrikalarda dokunuyor. Biz de bırakacağız. Bekliyoruz.” dedi

Biz de yörük çadırı imalatçıları olarak bu sanatın devam ettirilmesini istiyoruz. Teşekkürler.

Kaynak: CİHAN www.cihan.com.tr

kıl çadırlar

Erzurum Gümüşhane ve Bayburt’ta el yapımı kıl çadır

Genel
by yorukcadiri

Anadolumuzun çeşitli yörelerinde göçebe Türk kültürü ile gelen,
yerleşik hayata geçince de o yöre ismi ile anılan, el emeği göz nuru diye
nitelendirdiğimiz bir çok el sanatı kolu mevcuttur. Bu el sanatı ürünleri;
bazan Antep işi, Maraş işi, Harput işi vb. gibi yöresel adlarla anılırken,
bazan da kişi ya da grup adlanyla birlikte anılmaktadır. Ancak hemen
belirtelim ki Türkiye’de henüz bu el sanatı eserlerinin tam bir tesbiti
yapılmamış, kataloglan ortaya konmamıştır. Üzerlerinde ciddi, bilimsel
çalışmalar yapılmadığı için ve aynca üreticilerin emeklerinin karşılığını
alamamalan sonucu bu el sanatlanna olan ilgi günden güne azalmakta, hatta
birçok yörede tamamiyle ortadan kalkma durumu ile yüz yüze gelinmişitir.
Anadolu’da çeşitli yörelerde üretimi yapılan, ya da sürdürülmeye
çalışılan bu türden yüzlerce el sanatı ürünü arasında; iğne oyacılığından kıl
çadır dokumacılığa, dericiliğe, kürkçülüğe, saraçlığa, yemeni
yapımcılığından yazmacılığa, bastonculuktan kaşıkçılığa, çorap
örücülüğünden hasır dokumacılığa, son günlerde benimsenen ifadeyle
Roman kalburculuğundan, külek yapımcılığına, ipek halı dokumacılığından,
uluslararası boyutlara ulaşmış halı-kilim, zili, seccade, yastık
dokumacılığına, bakır işlemeciliğinden el yapımı silah üreticiliğine,
Erzurum, Gümüşhane, Bayburt yörelerinde kadınlanmızın dışan kıyafeti
olarak giydikleri ehram dokumacılığından güveç, testi, vb. gibi toprak kaplar
yapımIna, altın, gümüş işlemeciliğinden Oltu taŞı işlemeciliğine, çeşitli
seramik, cam ve çini kap üretiminden ahşap ev gereçlerine, mobilya
üretimine, zil, çan, kelek, kazma, balta, orak, nacak, tırpan, dirgen, yaba,
atkı, v.b. üretimine ve daha akla gelmedik pek çok turistik eşya üretimine
kadar zengin Anadolu coğrafyasının her köşesinde pek çok el hüneri,
geleneksel değerlerle üretilmeye devam edilmektedir. Folklörümüzün, el
sanatlanmızın binlerce yıllık yansımaları olan bu üretimler arasında
kuşkusuz en önemli yeri dokumacılık almaktadır. Geçmişte sırta giyllen
abadan, çobanlann sırtına geçirdiği keçeye kadar; halı, kilim, zili, çarpana,
kuşak, kolan, çul, çuval, heybe, seccade, battaniye, şal, herki, gej, kıl çadır,
v.b. gibi ihtiyaç malzemesi olarak üretilen ve gündelik hayatımızın
vazgeçilmez unsurlan arasınGa yer alan dokumacılık, Anadolu’nun hemen
her yöresinde görülen, geleneksel değerlerin üzerine yansltıldığı en önemli el
sanatı kolu olarak dikkat çekmektedir.

Bizi Arayın